Koncepcja planu daltońskiego w Kujawiaczku

Od roku szkolnego 2018/2019 realizujemy założenia planu daltońskiego

Przedszkole wówczas rozpoczęło wprowadzanie do codziennej praktyki elementów metody daltońskiej. Początkowo były to drobne działania inspirowane ideą samodzielności i odpowiedzialności dziecka z czasem jednak metoda stała się ważnym elementem pracy. Obserwując postępy dzieci ich zaangażowanie i radość, potwierdziły, iż kierunek, który wybraliśmy jest wartościowy i wspierający rozwój przedszkolaków.

Był to moment, w którym odkryłyśmy jak ogromny potencjał tkwi w dzieciach gdy daje im się przestrzeń do samodzielności, współpracy i odpowiedzialności. Przez te lata obserwowałyśmy jak najmłodsze dzieci uczą się planować, podejmować decyzje, my same rozwijałyśmy się razem z nimi.

Przed wprowadzeniem metody daltońskiej w naszym przedszkolu byłyśmy z wizytą w Publicznym Samorządowym Przedszkolu nr 2 w Szubinie , które pracuje tą metodą i zaprezentowało nam jej praktyczne zastosowanie .

Z dużym zaangażowaniem i otwartością czerpiemy inspirację od ekspertów metody daltońskiej podczas szkoleń i spotkań doskonalących z p. Anną Sowińską p. Krystyną Karpińską, z p. Larysą

Nauczyciele pragnąc jak najlepiej realizować założenia planu daltońskiego i uzyskać certyfikat daltoński aktywnie uczestniczyli w licznych szkoleniach z tego zakresu, doskonaląc swoje umiejętności i warsztat pracy.

W codziennej pracy z dziećmi coraz częściej sięgałyśmy po elementy metody daltońskiej. Zainspirowane podejściem do dziecka jako samodzielnego i odpowiedzialnego uczestnika procesu uczenia się. Wprowadzałyśmy zasady planowania, współpracy i refleksji. Obserwując jak dzieci stają się bardziej świadome swoich działań i chętniej podejmują nowe wyzwania.

Wykorzystując koncepcję planu daltońskiego udaje nam się przygotować nasze dzieci do życia społecznego. Dzięki realizacji koncepcji planu daltońskiego kształtujemy u dzieci odpowiedzialność oraz budujemy ich wysoką samoocenę. Uczymy konsekwencji, systematyczności i inspirujemy do samodzielnego myślenia i działania.

Dziś metoda daltońska stanowi ważny element naszej codziennej praktyki pedagogicznej.

„Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami to może ono zrobić więcej niż od niego oczekujemy, a wszystko co dziecko potrafi – nauczycielowi robić nie wolno”

Helen Parkhurst

„Gdy dziecko ponosi odpowiedzialność za wybór, umysł jego działa jak potężny mikroskop,dostrzegający i ważący każdą stronę zadania, które musi pokonać, by osiągnąć powodzenie”.

Helen Parkhurst

Nazwa „plan daltoński” pochodzi od nazwy miejscowości w Stanach Zjednoczonych Pod koniec XIX w. poszukiwano nowatorskiego nauczania, które tworzy wyobrażenia u wychowanka, przez co formuje się jego osobowość i charakter

Plan i planowanie oraz wykorzystanie umiejętności i talentów będących podstawą sukcesów w dorosłym życiu. W dalszych etapach nauki umożliwiają zrobienie tego, co stanowi o mocy i zadowoleniu ucznia-nauczeniu się, JAK SIĘ UCZYĆ?

Plan daltoński jest obecny w przestrzeni publicznej, fragmenty tego nauczania wykorzystywane są w innych metodach i dydaktyce

Wśród wybranych zasad edukacji daltońskiej do najważniejszych należą:

-Konieczność poznania przez nauczyciela cech indywidualnych dziecka i jego predyspozycji społecznych

-Efektywność nauczania oparta na aktywności dzieci, ich samodzielności i twórczości

Filary edukacji daltońskiej to:

samodzielność

odpowiedzialność

współpraca

Założenia w edukacji wg planu daltońskiego

-konsekwentnie wdrażane przygotowanie do własnego planowania czasu nauki

( organizacja) pozwala wspierać zarówno samodzielność jak i współpracę uczących się

-podmiotowo traktowane dzieci i młodzież mogą samodzielnie rozwiązywać większość problemów edukacyjnych stawianych przez system

W planie daltońskim nauczyciel:

Jest mentorem i organizatorem jak najbardziej samodzielnej pracy uczniów również w zespołach

Elementy planu daltońskiego

Zwrot do dziecka jako podmiotu edukacyjnych zabiegów dorosłych. Plan daltoński podkreśla podmiotowość dzieci.

Plan daltoński daje dzieciom wiele możliwości, aby się rozwijać. Jest inspiracją ze względu na wartości wychowawcze, na sposób postępowania w zdobywaniu wiedzy, dążeniu do celu. Plan daltoński ma bardzo pomocne narzędzia (pomoce daltońskie). Ma w sobie wiele różnych sposobów na poznawanie świata. Dzieci w przedszkolach potrzebują takich metod planu daltońskiego, korzystania z pomocy dydaktycznych, aby podjąć ciekawą zabawę edukacyjną.

Elementy planu daltońskiego w codziennej pracy pozwoliły na doskonalenie samodzielności, współpracy, odpowiedzialności:

Dyżurni Początkowo dyżurni od posiłków. Jednak w miarę potrzeb grupy rozszerzaliśmy ich funkcję. W sali na dużym arkuszu papieru po lewej stronie umieszczamy (w formie obrazków piktogramów) zadania dla dyżurnych. Dyżurni książek, dyżurni kredek, dyżurni kącika przyrody, dyżurni klocków, dyżurni posiłków, ekostrażnik. Do jednego zadania typujemy dwóch dyżurnych, którzy przyczepiają swoje znaczki obok pełnionych dyżurów. Każdego dnia dzieci rozpoczynając nowy dzień w przedszkolu z zaciekawieniem zaglądają na tablice z dyżurami, spoglądając za jakie czynności są dziś odpowiedzialni. Każde dziecko ma cotygodniowe obowiązki. Dyżurni pomagają w sprzątaniu konkretnego fragmentu sali, pilnowaniu zegara daltońskiego, sprawdzaniu planu dnia, w ostrzeniu kredek. Jako nauczyciele rozdzielając obowiązki pamiętamy by każdy otrzymał zadanie do wykonania i codziennie czuł się odpowiedzialny za dbanie o salę i wspólną własność. Każda forma jest dobra trzeba ją dobrać do specyfiki grupy. By każdy miał poczucie przydzielonego obowiązku w sali. Ten element dał możliwość bycia odpowiedzialnym, poprzez pełnienie dyżurów.

Prawa lewa ręka, czyli asystenci nauczyciela. Angażowanie dzieci w pomoc w przygotowywaniu zadań, zajęć i zabaw. Dzieci czuwają nad realizacją zadań tygodniowych, dyżurów, pomagają kolegom i koleżankom.

Tablica obecności, która bardzo dobrze sprawdza się w grupach. Zadaniem dzieci po wejściu do sali jest przyczepienie klamerki na swoim znaczku przyczepionym do paska papieru. Świetnie sprawdził się ten sposób w poranku z dziećmi. Dzieci przeliczają obecnych i nieobecnych w tym dniu. Wprowadziło to nasz rytuał sprawdzania obecności. Po zakończeniu dnia i wyjściu z sali do domu dzieci przepinają klamerkę na pasek papieru z napisem nieobecny. Pomaga to w ranku podczas porządków organizacyjnych, ustaleniu ile dzieci jest w danym dniu.

Dni tygodnia, ustalane przez dzieci przedszkolne pomogają w systematyczności, ustaleniu dnia bieżącego i kolejnego.

Sygnalizator, Przed przeczytaniem instrukcji do zadania umieszczanie na wybranym świetle sygnalizatora specjalnego pierścienia, aby zaznaczyć jaka forma pracy aktualnie będzie obowiązywała. Jest to pomocne w organizowaniu zajęć lub zabaw. Stosowanie sygnalizatora sprzyja stosowaniu zasady: najpierw zapytaj trzech, zanim zapytasz nauczyciela. Pomaga to przy współpracy dzieci, przy niewielkim włączaniu nauczyciela. Można zaobserwować jak pracuje grupa, pomaga wyłonić liderów.

Plan dnia, każdy dzień ma swój porządek, swój rytm. Dzieci często pytały co teraz będzie? Kiedy wyjdziemy na plac zabaw? Plan dnia pomaga wizualizować jaki rozkład czynności kolejno czeka na dzieci w przedszkolu.

Kąciki zadań, zwane też kącikami pracy, pomagają w samodzielności, to miejsca w sali, gdzie zostały przygotowane zadania do wykonania dla dzieci samodzielnie, w parach lub zespołach. Dzieci tworzą z materiałów plastycznych

Kalendarz urodzin, pomaga w sympatyczny sposób zilustrować, kiedy dzieci obchodzą urodziny.

Praca z instrukcją, zastosowanie jej w pracy z dziećmi w kilku krokach. Na pierwszej kartce oznaczonej jedynką są wycięte elementy z napisem potrzebujesz np. nożyczki, klej, paski papieru, kredki. Na drugiej kartce pokazany lub narysowany został pierwszy etap wykonania, na kolejnej kartce następny, kolejny krok to już naklejona na kartce praca wykonana przez n-la. Tę instrukcję wywieszamy na wysokości wzroku dziecka. Dzieci samodzielnie sięgają po pomoce, które leżą na stoliku. Następnie samodzielnie wieszają swoje prace na lince, która umieszczona została na wysokości dostosowanej do wzrostu dzieci, by mogły przyczepiać klamerkami wykonaną prace. Zgromadzonych zostało wiele prac według instrukcji. Jest to ogromna radość, satysfakcja z samodzielnie wykonanej pracy.

To już potrafię- tablica osiągnięć

Podstawą koncepcji planu daltońskiego jest myśl: buduj na tym, co już umiesz. Nabywane przez dzieci umiejętności warte są docenienia. Ważne jest dostrzeżenie postępów dziecka, w taki sposób, aby ono samo poczuło, że zmierza w kierunku bycia ekspertem w danej dziedzinie. Już z 3-latkami prowadzimy tablicę TO JUŻ UMIEM! Można zwizualizować różne umiejętności: wiązanie butów, zapinanie suwaka w kurtce, znajomość pór roku itd.

Eksperci

Zarówno dzieci, chętnie zgłaszają się do przygotowania zajęć, jak i rodzice, wkładają dużo wysiłku w przygotowanie takich zajęć. Nasi eksperci mogą w ten sposób wykazać się wiedzą i umiejętnościami w zakresie tematyki będącej w kręgu ich zainteresowań.

Kalendarz pogody

Przedszkolaki, za pomocą specjalnie przygotowanych piktogramów przedstawiających zjawiska atmosferyczne, zaznaczają każdego dnia jaka jest aktualnie pogoda. Zdarza się, że w czasie dnia pogoda się zmienia, więc dzieci dodają kolejny obrazek.

Co daje plan daltoński dzieciom:

• rozwój samodzielnego działania,

• umiejętność organizacji pracy,

• umiejętność współpracy w parach, w zespołach,

• rozwój umiejętności i postaw społecznych,

• rozwój empatii,

• łatwiejsze dostosowanie się ustalonym zasadom i regułom,

• świadomość konsekwencji za swoje czyny i decyzje,

• kształtowanie twórczego myślenia,

• umiejętność dokonywania wyborów,

• kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych,

• wszechstronny rozwój

Co daje plan daltoński nauczycielom:

• więcej czasu na pracę indywidualną z dzieckiem,

• tworzenie zindywidualizowanej edukacji,

• dążenie do rozwijania samodzielności i odpowiedzialności dzieci,

• miejsce wśród dzieci a nie przed nimi,

• przejście od lidera do dyskretnego przewodnika,

• przekazywanie treści kształcenia w atrakcyjny i angażujący sposób,

• dawanie poczucia sukcesu,

• rozpoznanie potrzeb indywidualnych dzieci,

• stymulowanie do podejmowania decyzji,

• wizualizacja przestrzeni edukacyjnej,

• poszukiwanie równowagi między dawaniem bezpieczeństwa a stawianiem wyzwań.